In de serie Impactondernemen in tijden van corona spreken we met leden van Impact Noord. Wat voor effect hebben de maatregelen rondom de coronacrisis op hun bedrijf? Zijn er ook kansen te signaleren in deze tijd, en hoe kijken zij naar de toekomst van hun bedrijf en de maatschappij?

Coen van de Steeg is oprichter en directeur van het digitale platform wehelpen.nl, waar hulpvraag en hulpaanbod van mensen bij elkaar komen. Een soort Marktplaats voor kleinschalige hulp. Denk aan boodschappen doen voor een zieke buurtgenoot, of wandelen met iemand die daar behoefte aan heeft. WeHelpen werkt in het hele land, met kantoren in Groningen en Breda.

WeHelpen heeft negen vaste medewerkers en vier vrijwilligers die de landelijke servicedesk bedienen. Hiernaast maakt WeHelpen gebruik van al bestaande netwerken met vrijwilligers, zoals gemeentes en organisaties als Link050 en Humanitas in Groningen.

Directeur zijn van een organisatie die mensen helpt beter voor zichzelf en anderen te zorgen – en dat tijdens de coronacrisis. Wat een timing.
‘Ja, zeg dat wel. Een paar weken geleden hadden we een vacature voor community manager. Het liep storm met de reacties. Na het eerste ‘coronaweekend’ kwamen er al gelijk veel vragen op ons pad van verschillende organisaties. Mensen noemden ons op sociale media, we vielen op. Toen dacht ik wel: wacht even, het is crisis en iedereen gaat WeHelpen opnieuw uitvinden. Ineens klonk heel luid de oproep om naar elkaar om te zien. Overal doken Facebookgroepen op, er ontstonden allerlei mooie en nobele vrijwilligersinitiatieven om mensen te helpen. Maar veel mensen vinden het lastig om in het openbaar te reageren. De hulpvraag zit vaak bij kwetsbare groepen. Het verbinden van vraag een aanbod is echt een vak. Een vak waar wij al zeven jaar mee bezig zijn. In die zin betekent deze tijd wind in de zeilen voor wat wij proberen te vertellen: laten we ervoor zorgen dat het vanzelfsprekender wordt om elkaar te helpen. De afgelopen maanden zien we gebeuren wat wij al wisten: heel veel mensen willen iets doen, maar om hulp vragen is en blijft moeilijk.’

Hoe spelen jullie hierop in? Hoe vind je de mensen die hulp kunnen gebruiken, maar er misschien niet om durven of willen vragen?
‘Voor een groot deel via lokale zorg- en welzijnsorganisaties die werken met kwetsbare groepen. Denk in Groningen aan Humanitas, Link050 en de WIJ-teams, maar ook buurtwerkers. Al voor corona waren we hard aan het nadenken over nieuwe manieren om meer mensen en partners te bereiken. We zijn onlangs gefuseerd met Wijzelf, een platform dat al langer bestond en in de kern lijkt op WeHelpen. De initiatiefnemers zijn inmiddels gestopt, maar het platform is overgenomen door de Espria-ledenvereniging. Zij zijn lokaal diep verankerd in de samenleving. Neem Beilen: van de ongeveer vijftienduizend inwoners zijn er zevenduizendlid van zo’n vereniging, die eigenlijk fungeert als de ANWB van welzijn. We zien dat ledenverenigingen hun leden meer met elkaar willen verbinden via een digitaal platform. Wij willen met hen verkennen hoe dat beter en sneller kan. Zo beschikt wehelpen.nl binnenkort ook over een mogelijkheid om onderling betaalde hulp te vragen en aan te bieden. Door met deze nieuwe partners samen te werken en gebruik te maken van hun netwerken, kunnen we sneller de populaties vinden van mensen die onze hulp kunnen gebruiken. En dat zijn er veel in Nederland. Alleen al van de vier miljoen mantelzorgers zitten er 400.000 in de gevarenzone van overbelasting, door de combinatie van mantelzorg en werk.’

Heeft corona ook gezorgd voor hele concrete veranderingen in jullie manier van werken?
‘Ja. We hebben vorig jaar een nieuwe app gebouwd, een aanvulling op de website. Via beide kanalen kunnen mensen voor zichzelf of een ander hulp vragen of aanbieden. De app is een soort hulp-Tinder die jouw hulpvraag ‘rondbrengt’ in de buurt. Hij was al getest en goed bevonden, we wilden hem gefaseerd introduceren. Maar toen corona kwam hebben we ‘m gelijk in de appstore geknald, met een speciale ‘corona feature’ erin die gebruikers informeert over hoe ze ‘corona proof’ kunnen helpen. De app biedt ook de mogelijkheid om als organisatie een profiel aan te maken en zoekt op geografische basis naar een match. Hij belt als het ware deurtje bij gebruikers. Na de lancering kregen we heel snel veel reacties, van pensioenfondsen en de Rabobank tot Omroep Max, die een item aan de app wijdde. In een paar weken tijd zijn we van nul naar tienduizend gebruikers gegaan. Dat zegt veel over de behoefte van mensen om ertoe te doen. De top drie van vraag en aanbod gaat over gezelschap, over het verlangen naar contact.’

Heeft de coronacrisis ook op negatieve wijze invloed gehad op WeHelpen?
‘Nou, dingen anders organiseren vraagt tijd en zorgt ook voor vertraging. We zouden met Eric Corton dertig meet-ups organiseren; themasessies over mantelzorg, onder de titel Moeder aan de lijn. Met Eric als gastheer en per meet-up tachtig tot honderd mantelzorgers. Dat kan nu natuurlijk niet meer, dus we hebben onlangs met Eric een doorloop gedaan van een nieuwe, digitale versie. Zoiets anders inrichten, daar is een hoop creativiteit en flexibiliteit voor nodig. En, kijkend naar gemeentes, zijn er ook wel zorgen op het gebied van financiering. Er is de laatste jaren zo veel bezuinigd op zorg en welzijn en we weten niet of nieuwe investeringen erin zitten. Veel dingen worden uitgesteld. Het zijn korte horizonnen nu.’

Hoe zou het ‘nieuwe normaal’ eruitzien als jij mocht kiezen?
‘Ik hoop echt dat we ophouden met zo vraagverlegen te zijn. Mensen zijn van nature geneigd om elkaar te helpen. Maar zij moeten ook gevraagd worden. Dus ik zou mensen willen oproepen: voel je niet bezwaard om te vragen, geef de ander de kans om te helpen. Ik zie ook veel kansen voor sociaal ondernemers. Binnen Wijzelf proberen we aandacht te vragen voor de ethische kant van het ondernemen. We hebben een manifest geschreven waarin dit vraagstuk aan bod komt: hoe ga je om met verdienmodellen, met persoonsgegevens, hoe richt je een platform veilig in zodat een aandeelhouder niet zomaar een database kan verkopen, hoe betrek je een aandeelhouder op zo’n manier dat het een medeproducent wordt? Het is nu aan ons, impactondernemers, om te laten zien dat je een bedrijf draaiende kan houden dat niet alleen oog heeft voor geld, maar ook voor mensen. We weten natuurlijk niet wat de uitkomst van deze crisis gaat zijn, maar het zou mooi zijn als we niet enkel in tijden van crisis naar onze medemens omkijken. Dat initiatieven als WeHelpen minder hoeven te duwen. We hebben ons in het verleden vaak een roepende in de woestijn gevoeld.’

Wat heeft jou bewogen om WeHelpen op te richten in 2012?
‘Ik kwam in 2008 in de ziektewet terecht na een verkeersongeval, met hersenletsel als gevolg. Ik moest twee jaar revalideren. Ik had jarenlang gewerkt aan de commerciële kant van internetbureaus en ineens kwam ik als patiënt terecht in de wereld van zorg en welzijn. Mijn vrouw werd mantelzorger, we hadden twee kleine kinderen. Ook zij kwam na twee jaar thuis te zitten, overbelast. In korte tijd donderden we hard omlaag op de maatschappelijke ladder. Dan verandert je perspectief behoorlijk. In het revalidatiecentrum verwonderde ik me over de zorg- en welzijnswereld; ik zocht een plek waar ik kon meedoen, waar ik van waarde kon zijn met de dingen die ik nog wél kon. Ik kon best iemands hond uitlaten, maar waar vond ik diegene? Zo begon het nadenken over een plek die vraag en aanbod dichter bij elkaar brengt. In die tijd kreeg ik ook contact met een medepatiënt met wie ik dit geluid de wereld in bracht. We verzonnen een plan voor onze ‘marktplaats voor burenhulp’ en wonnen een prijs. Zo konden we, met dank aan maatschappelijke investeringen, hulp van verschillende organisaties, en de tijdgeest, de basis leggen voor wat uiteindelijk WeHelpen is geworden.’

Tekst: Lieke van den Krommenacker
Zie ook: WeHelpen